Zespół cieśni nadgarstka to jedno z najczęściej diagnozowanych schorzeń w obrębie układu ruchu, które dotyka coraz większą liczbę osób – zwłaszcza tych prowadzących siedzący tryb życia lub spędzających długie godziny przed komputerem. Schorzenie rozwija się stopniowo i przez lata, jednak wielu pacjentów ignoruje pierwsze objawy, takie jak mrowienie i drętwienie.
Jak objawia się zespół cieśni nadgarstka?
Zespół cieśni nadgarstka to schorzenie, w którym dochodzi do ucisku nerwu pośrodkowego w kanale nadgarstka. Ucisk ten prowadzi do objawów, takich jak mrowienie, drętwienie oraz ból w kciuku, palcu wskazującym i środkowym. Choroba ta należy do grupy neuropatii uciskowych, co oznacza, że uszkodzenie nerwu jest wynikiem mechanicznego ucisku. Co istotne, palec mały zazwyczaj nie jest dotknięty tą dolegliwością.
Osoby cierpiące na zespół cieśni nadgarstka często borykają się z trudnościami w wykonywaniu precyzyjnych ruchów ręką, a także odczuwają osłabienie tej kończyny. Zdarza się, że trzymane przedmioty wypadają z rąk, a pacjenci nie mogą zacisnąć dłoni w pięść. Objawy zazwyczaj nasilają się w nocy.
Jakie są przyczyny zespołu cieśni nadgarstka?
Zespół cieśni nadgarstka często współistnieje z innymi schorzeniami ortopedycznymi, takimi jak choroby reumatyczne (np. reumatoidalne zapalenie stawów), zaburzenia gruczołów wydzielania wewnętrznego (np. cukrzyca, niedoczynność tarczycy) czy choroby zakaźne (np. gruźlica). Ponadto zespół cieśni może wystąpić w wyniku obecności w kanale nadgarstka takich struktur, jak gangliony, krwiaki, tłuszczaki czy kostniaki. Inne czynniki ryzyka to amyloidoza, złamania kości, zapalenie kości i szpiku, a także wady rozwojowe mięśni.
Do drugiej grupy przyczyn występowania zespołu cieśni nadgarstka wlicza się złe nawyki, przede wszystkim powtarzające się jednakowe ruchy palców i nadgarstka, charakterystyczne szczególnie u pracowników biurowych (np. pisanie na klawiaturze, operowanie myszką do komputera) oraz muzyków (np. gitarzystów lub pianistów).
Jak diagnozuje się zespół cieśni nadgarstka?
Objawy zespołu cieśni nadgarstka początkowo mogą występować sporadycznie, ale z biegiem czasu stają się coraz częstsze, a u niektórych osób mogą wystąpić nawet przewlekle. Ważne jest, aby nie bagatelizować tych dolegliwości i jak najszybciej skonsultować się ze specjalistą. Wizyta u lekarza pozwoli na przeprowadzenie szczegółowego wywiadu lekarskiego, badania fizykalnego oraz wykonanie ewentualnych badań obrazowych, które pomogą w postawieniu diagnozy. Im wcześniej zostanie zdiagnozowany zespół cieśni nadgarstka, tym większa szansa na skuteczne leczenie i uniknięcie trwałych uszkodzeń nerwu.
Diagnostyka zespołu cieśni nadgarstka może obejmować testy fizyczne, takie jak np. test Phalena (polega na zgięciu nadgarstka w kierunku grzbietowym przez 60 sekund, co może wywołać objawy drętwienia i mrowienia w obrębie kciuka, wskaziciela i środkowego palca) oraz test Tinel’a (lekarz delikatnie opukuje nadgarstek w okolicy kanału nadgarstka, co może wywołać ból lub mrowienie w obrębie palców). Ważnym elementem są również badania obrazowe, które pozwalają wykluczyć inne przyczyny dolegliwości. W razie konieczności lekarz może zlecić takie badania, jak np. ultrasonografia (USG) lub rezonans magnetyczny (MRI), elektromiografia (EMG).
Czy zespół cieśni nadgarstka jest chorobą zawodową?
W Polsce zespół cieśni nadgarstka może być klasyfikowany jako choroba zawodowa, jeśli zostaną spełnione odpowiednie kryteria. Aby to stwierdzić, konieczne jest udokumentowanie związku między pracą a rozwojem choroby. W takim przypadku, jeśli lekarz uzna, że praca zawodowa miała wpływ na wystąpienie lub pogłębienie dolegliwości, pracownik może ubiegać się o uznanie zespołu cieśni nadgarstka za chorobę zawodową i otrzymać odpowiednie świadczenia.
Jakie są metody leczenia zespołu cieśni nadgarstka?
Istnieje wiele metod leczenia zespołu cieśni nadgarstka – zarówno zachowawczych, jak i operacyjnych. Wszystko zależy od czasu trwania i stopnia zaawansowania schorzenia. Leczenie zachowawcze stosuje się u pacjentów z objawami łagodnymi. Obejmuje ono m.in. odpoczynek, farmakoterapię, niekiedy noszenie ortezy (np. w nocy). Dodatkowo pomocna może być fizjoterapia, która ma na celu poprawę elastyczności i siły mięśni nadgarstka. W niektórych przypadkach, w celu złagodzenia stanu zapalnego i zmniejszenia ucisku na nerw, lekarz może zdecydować się na wstrzyknięcie kortykosteroidów bezpośrednio do kanału nadgarstka.
Jeśli leczenie zachowawcze nie przynosi rezultatów lub objawy są bardzo nasilone, konieczne może być leczenie operacyjne. Zabieg polega na przecięciu więzadła poprzecznego nadgarstka, co prowadzi do zwiększenia przestrzeni w kanale nadgarstka, a tym samym zmniejsza ucisk na nerw pośrodkowy. Operacja jest skuteczną metodą leczenia w przypadkach, gdy inne terapie zawodzą i może przynieść długotrwałą ulgę w objawach zespołu cieśni nadgarstka. Co ważne, po zastosowaniu leczenia chirurgicznego pacjenta czeka odpowiednia rehabilitacja, która pozwala na powrót do pełnej sprawności.
Diagnostyka i leczenie zespołu cieśni nadgarstka w Sport-Klinice w Żorach
