Artroskopowe leczenie konfliktu udowo-panewkowego (FAI)
Anatomia stawu biodrowego
Staw biodrowy stanowi połączenie pomiędzy tułowiem i kończynami. Składa się z panewki kostnej, która jest umieszczona w miednicy oraz głowy kości udowej, która jest składnikiem nasady bliższej kości udowej. Części składowe stawu są pokryte chrząstką stawową i zamknięte przez torebkę stawową. Błona maziowa w torebce stawowej produkuje płyn, który odżywia chrząstkę, wypełnia przestrzeń stawową wytłumiając siły uderzające. Obrąbek stawowy – tak zwana „warga stawowa” w formie obrączkowej struktury, jest połączeniem części chrzęstnej z kostną w panewce.
Przyczyny powstawania konfliktu udowo-panewkowego (FAI)
Konflikt udowo-panewkowy to patologia pojawiająca się w wyniku nieprawidłowego kontaktu pomiędzy strukturami tworzącymi staw biodrowy: miejscem przejścia głowy w szyjkę kości udowej, a elementami tworzącymi panewkę stawu biodrowego. Wskutek tego powtarzającego się nieprawidłowego kontaktu dochodzi do uszkodzeń okolicy stawu biodrowego, głównie obrąbka stawowego oraz powierzchni stawowych i prowadzi do ograniczenia ruchomości stawu. Przyczyną powstawania FAI są wrodzone zaburzenia w budowie anatomicznej stawu oraz inne schorzenia w przebiegu, których również dochodzi do deformacji prawidłowo ukształtowanego stawu.
Wyróżniamy 3 typy konfliktu udowo-panewkowego:
- CAM – deformacja połączenia głowowo-szyjkowego kości udowej, występuje głównie u młodych mężczyzn aktywnych fizycznie
- PINCER – nieprawidłowa nadbudowa okolicy panewki stawu pokrywającej głowę kości udowej, występuje głównie u aktywnych kobiet w średnim wieku
- MIESZANY – kombinacja typów CAM i PINCER
Objawy konfliktu udowo-panewkowego (FAI)
- ból okolicy pachwiny promieniujący do krętarza większego kości udowej często związany z aktywnością fizyczną nasilający się najczęściej przy zgięciu stawu biodrowego
- trudności w siedzeniu
- objawy „klikania” lub „przeskakiwania” w biodrze
- z biegiem czasu wskutek uszkodzenia obrąbka i chrząstki dochodzi do dalszego zwyrodnienia stawu i powoduje postępujące ograniczenie ruchomości
Diagnostyka i wskazania do leczenia operacyjnego konfliktu udowo-panewkowego (FAI)
Diagnozę można postawić poprzez dokładny wywiad lekarski, szczegółowe badanie kliniczne oraz diagnostykę obrazową. Wskazane jest wykonanie typowego badania radiologicznego stawu biodrowego w dwóch płaszczyznach. Zniekształcenia części kostnych stawu mogą być również dobrze ujęte w badaniu tomografii komputerowej poszerzonej o rekonstrukcję 3D. Celem dokładnego zobrazowania obrąbka stawowego i chrząstki stawowej wskazane jest wykonanie badania rezonansu magnetycznego z podaniem dodatkowego kontrastu.
Aby nie doprowadzić do wczesnych zmian zwyrodnieniowych w stawie biodrowym wskazane jest leczenie operacyjne korygujące. W Sport-Klinice w Żorach przeprowadza się nowoczesne zabiegi stosując najnowsze techniki leczenia konfliktu udowo-panewkowego (FAI), jedną ze stosowanych technik operacyjnych jest artroskopia stawu biodrowego.
Kwalifikacja i przygotowanie do zabiegu operacyjnego w leczeniu konfliktu udowo-panewkowego (FAI)
Pacjent po zakwalifikowaniu przez lekarza ortopedę do leczenia operacyjnego konfliktu udowo-panewkowego metodą artroskopii stawu biodrowego odbywa konsultację anestezjologiczną. Przyjęcie na oddział ma miejsce dzień wcześniej lub w dniu zabiegu . Po przyjęciu na oddział oraz konsultacji anestezjologicznej pacjent przygotowywany jest do zabiegu, a następnie przewieziony zostaje na blok operacyjny. Zabieg artroskopii stawu biodrowego przeprowadzany jest w znieczuleniu przewodowym lub ogólnym.
Leczenie operacyjne konfliktu udowo-panewkowego (FAI)
Artroskopia stawu biodrowego to zabieg małoinwazyjny polegający na wykonaniu 2-4 niewielkich nacięć na skórze, poprzez które wprowadza się kamerę oraz narzędzia operacyjne do stawu. Artroskopia stawu biodrowego to zabieg niezwykle precyzyjny, trwający zazwyczaj od godziny do dwóch. Polega na zaopatrzeniu zmian występujących w przebiegu konfliktu udowo-panewkowego: operator wykonuje plastykę połączenia głowowo-szyjkowego kości udowej i/lub stropu panewki stawu biodrowego w zależności od typu konfliktu udowo-panewkowego. Zdarza się również, iż zabieg wymaga poszerzenia o dodatkowe usunięcie fragmentu lub plastykę obrąbka stawowego. Po prawidłowym zaopatrzeniu operacyjnym uzyskujemy prawidłowy kształt głowy kości udowej w stawie biodrowym, która nie wchodzi w konflikt z brzegiem panewki stawu biodrowego i nie uszkadza obrąbka stawowego oraz chrząstki. Umożliwia to zwiększenie zakresu ruchomości w stawie biodrowym i powstrzymuje rozwój zmian zwyrodnieniowych biodra.
Zalety leczenia konfliktu udowo-panewkowego (FAI) metodą artroskopową
- niewielkie praktycznie niewidoczne blizny pooperacyjne
- krótki okres rekonwalescencji
- możliwość szybkiego powrotu do wcześniejszych aktywności
Postępowanie po zabiegu
Pionizacja pacjenta po zabiegu artroskopii stawu biodrowego w leczeniu konfliktu udowo-panewkowego następuje już tego samego dnia, a kolejnego dnia pacjent wychodzi do domu. Pacjent w pierwszym okresie po zabiegu artroskopii stawu biodrowego porusza się za pomocą kul łokciowych z odciążaniem operowanej kończyny. Po około 2 tygodniach od operacji usuwane są szwy. Szczególnie ważnym etapem leczenia operacyjnego konfliktu udowo-panewkowego metodą artroskopową jest prawidłowo ukierunkowana fizjoterapia. Pacjent po zabiegu operacyjnym i podczas wypisu ze Sport-Kliniki otrzymuje indywidualne zalecenia dotyczące dalszej rehabilitacji.