Na epizodyczne i przewlekłe bóle kręgosłupa skarży się ok. 80% populacji, a więc zdecydowana większość społeczeństwa. Ten newralgiczny mechanizm, który odpowiada za stabilność i mobilność ciała, często doświadcza niedyspozycji. Niekiedy jest ona na tyle poważna, że wymaga interwencji medycznej – do takich należy między innymi dyskopatia.

Czym jest dyskopatia i jakie są jej przyczyny?

Dyskopatia to poważne schorzenie zwyrodnieniowe polegające na degeneracji krążków międzykręgowych, niewielkich, ale bardzo ważnych struktur umiejscowionych pomiędzy kręgami i odpowiedzialnych za ich amortyzację. Taka degeneracja może dotykać różnych krążków, najczęściej jednak diagnozuje się ją w dolnym odcinku kręgosłupa, czyli jego partii lędźwiowej, ponieważ właśnie to miejsce jest najbardziej narażone na przeciążenia. Choć główną przyczyną występowania dyskopatii są nadmierne obciążenia mechaniczne takie jak dźwiganie ciężarów, mocno wysiłkowa praca fizyczna i zbyt intensywne treningi sportowe, warto mieć na uwadze, że w dużym stopniu przyczynia się do niej również siedzący tryb życia prowadzący do osłabienia siły mięśniowej i zwiększenia podatności kręgosłupa na urazy. Poza tym do czynników ryzyka warunkujących rozwój dyskopatii zalicza się również: otyłość, niewłaściwe nawyki posturalne, predyspozycje genetyczne, podeszły wiek oraz choroby metaboliczne i autoimmunologiczne wpływające na stan szkieletowej tkanki łącznej.

Jakie objawy mogą wskazywać na dyskopatię?

Objawy dyskopatii bywają różnorakie, jednak najpowszechniejszym i jednocześnie najbardziej dokuczliwym jej symptomem jest ostry ból. Powoduje go ucisk na korzenie nerwowe, do którego dochodzi wskutek uwypuklenia się lub przemieszczenia jądra miażdżystego, centralnej części krążka międzykręgowego. Co istotne, bólowe objawy dyskopatii nie ograniczają się wyłącznie do miejsca, w którym nastąpiło uszkodzenie krążka, ale promieniują wzdłuż drogi nerwowej sięgając kończyn, a dodatkowo towarzyszą im czasami zaburzenia czucia powierzchniowego, czyli takie symptomy jak drętwienie, mrowienie czy pieczenie. W skrajnych przypadkach, gdy objawy dyskopatii są mocno nasilone i utrzymują się przez długi czas, w dotkniętych nimi obszarach ciała dochodzi do znacznego osłabienia siły mięśniowej, w konsekwencji czego u chorego może wykształcić się niedowład.

Jakie metody leczenia zachowawczego stosuje się w przypadku dyskopatii?

Zachowawcze leczenie dyskopatii obejmuje farmakoterapię i fizjoterapię. W ramach farmakoterapii pacjent przyjmuje środki przeciwbólowe i niesteroidowe leki przeciwzapalne, fizjoterapia natomiast polega na manualnej mobilizacji utraconych funkcji kręgosłupa i redukcji napięcia w sąsiadujących z nim tkankach. W ten sposób często udaje się skutecznie złagodzić objawy dyskopatii, przynosząc choremu szybką ulgę w cierpieniu, dlatego postępowanie zachowawcze to zawsze pierwszy krok w walce z tą przypadłością. Niestety jednak objawowe leczenie dyskopatii bywa niewystarczające. Zdarza się, że krążki międzykręgowe są tak bardzo uszkodzone, że grożą poważnymi powikłaniami albo po prostu objawy dyskopatii ciągle nawracają i utrzymują się przez długi czas pomimo stosowania farmakoterapii i fizjoterapii. W takiej sytuacji lekarz kieruje pacjenta na zabieg chirurgiczny.

Jakie są chirurgiczne metody leczenia dyskopatii?

Chirurgiczne leczenie dyskopatii różni się w zależności od przypadku. Kluczowe znaczenie ma lokalizacja zmiany. Przykładowo leczenie dyskopatii szyjnej przebiega zwykle szybko i małoinwazyjnie, ponieważ polega na przezskórnym usunięciu uszkodzonego krążka i zastąpieniu go biokompatybilnym implantem. Leczenie dyskopatii lędźwiowej natomiast może przyjąć różne formy – w naszej klinice stosujemy cztery:

discektomię – metodę otwartą polegającą na usunięciu krążka międzykręgowego;
mikrodiscektomię – metodę otwartą polegającą na usunięciu fragmentu krążka międzykręgowego;
nukleotomię – metodę endoskopową polegającą na usunięciu części jądra miażdżystego z dysku międzykręgowego;
nukleoplastykę – metodę endoskopową polegającą na odciążeniu uciskanego korzenia nerwowego.

Decyzję o tym, jaka metoda leczenia dyskopatii będzie najlepsza w danym przypadku, podejmujemy na podstawie stopnia degeneracji krążka międzykręgowego. Dobór właściwej procedury i jej umiejętne przeprowadzenie gwarantuje praktycznie całkowitą eliminację bólu oraz pozostałych objawów dyskopatii.

Jakie zmiany stylu życia mogą pomóc w zarządzaniu dyskopatią?

Dyskopatia jest schorzeniem przewlekłym, nie można jej więc wyleczyć, ale da się zahamować jej postęp i zapobiec nawrotom dolegliwości bólowych. W tym celu należy zmienić styl życia i wprowadzić do niego regularną, umiarkowaną aktywność fizyczną. Bardzo ważne jest również utrzymywanie prawidłowej masy ciała, unikanie długiego przebywania w jednej pozycji oraz podnoszenie ciężkich przedmiotów z ugiętymi nogami, a nie plecami. Poza tym niezwykle istotna w zarządzaniu dyskopatią jest też ergonomia – chory powinien zadbać o dopasowany do naturalnych krzywizn kręgosłupa fotel, odpowiednie ustawienie biurka i monitora, a także dobry, niezbyt miękki materac. Do tych kilku prostych zaleceń warto się stosować nawet wtedy, gdy nie cierpi się na dyskopatię, dzięki temu można zapobiec jej rozwojowi w przyszłości.